امام حسن عسکری علیه السّلام از پدرانش علیهم السّلام روایت می‌کند که امام جعفر صادق علیه السّلام به مردی نوشتند: اگر می خواهی کارهایت به نیکی انجام گیرد و پایان عمر و زندگی‌ات خیر باشد؛
تا هنگام مرگ، حق خدا را مراعات کن،
نعمت های خداوند را، در راه معصیت خرج نکن.
به بردباری و حلم خداوند، مغرور نباش،
 و به آن که یاد ما می‌کند یا مدعی مودت و دوستی ما می‌شود، نیکی نما، لازم نیست بدانی او راست می گوید یا دروغ، تو طبق نیت خود کار کن و او را به دروغش واگذار.


متن حدیث:

عن محمد بن القاسم، عن أحمد بن الحسن الحسینی، عن أبی محمد العسکری، عن آبائه علیهم السلام، قال: " کتب الصادق علیه السلام إلى بعض الناس: ان أردت أن یختم بخیر عملک، حتى تقبض وانت فی أفضل الاعمال، فعظم لله حقه ان [ لا ] تبذل نعماءه فی معاصیه، وان تغتر بحلمه عنک، واکرم کل من وجدته یذکرنا أو ینتحل مودتنا، ثم لیس علیک صادقا کان أو کاذبا، انما علیک نیتک وعلیه کذبه "

امام جعفر صادق علیه ‏السلام فرمودند: نزدیک‏ترین حالت بندگان به خدا و خشنودى او از آنها هنگامى است که حجّت خدا در میان آنها نباشد و براى آنها ظاهر نشود و آنها محـل او را ندانند. ولى در عین حال معتقد باشند که حجّت خدا هست، و در این زمان شب و روز در انتظار فرج باشند.

امام محمد باقر علیه السلام فرمودند: در نصایح لقمان به پسرش، این است که گفت: پسرم ! اگر درباره مرگْ تردید دارى، خواب را از خود دور کن ـ که نخواهى توانست ـ و اگر درباره رستاخیزْ تردید دارى ، بیدار شدن از خواب را از خود دور کن ـ که نخواهى توانست-؛ زیرا اگر اندیشه کنى، مى‏دانى که جان تو در دست دیگرى است و همانا خواب، به منزله مرگ است و بیدارى پس از خواب، به منزله بر انگیخته شدن پس از مرگ.

لقمان همچنین گفت: «اى پسرم! آن چنان به مردم نزدیک نشو که از دل‏هاى آنان دور شوى و آن چنان دور نشو که خوار شوى. هر موجودى، همنوع خود را دوست مى‏‌دارد و همانا آدمیزاد نیز همنوع خود را دوست مى‏‌دارد.
خوبى یا متاع خود را جز در برابر مشترىِ آن، نگستران. چنان که میان قوچ و گرگ، دوستى و رفاقتى نیست، میان نیکوکار و بدکار نیز دوستى و رفاقتى نیست.
هر که به زشتى [یا قیر ]نزدیک شود، پاره‌‏اى از آن به تنش مى‏‌چسبد.
هر که با بدکارْ همدستى کند، بعضى از روش‏هاى او را مى‏‌آموزد.
هر که جدال را دوست بدارد، دشنام مى‏‌شنود.
و هر که وارد جاهاى بد شود، متّهم می‌شود و هر که با رفیقِ بد همراهى کند، سالم نمى‏‌ماند، و هر که زبانش را در اختیار نگیرد، پشیمان مى‏‌گردد.
اى پسرم ! با صد نفر رفاقت کن ؛ ولى حتّى با یک نفر هم دشمنى نکن.


 متن حدیث:

الامام الباقر علیه السلام:
کانَ فیما وَعَظَ بِهِ لُقمانُ علیه السلام ابنَهُ أن قالَ: یا بُنَیَّ ، إن تَکُ فی شَکٍّ مِنَ المَوتِ ، فَارفَع عَن نَفسِکَ النَّومَ ولَن تَستَطیعَ ذلِکَ . وإن کُنتَ فی شَکٍّ مِنَ البَعثِ ، فَادفَع عَن نَفسِکَ الاِنتِباهَ ولَن تَستَطیعَ ذلِکَ ، فَإِنَّکَ إذا فَکَّرتَ عَلِمتَ أنَّ نَفسَکَ بِیَدِ غَیرِکَ ، وإنَّمَا النَّومُ بِمَنزِلَةِ المَوتِ ، وإنَّمَا الیَقَظَةُ بَعدَ النَّومِ بِمَنزِلَةِ البَعثِ بَعدَ المَوتِ .
وقالَ : قالَ لُقمانُ علیه السلام : یا بُنَیَّ ، لا تَقتَرِب فَیَکونَ أبعَدَ لَکَ ولا تَبعُد فَتُهانَ . کُلُّ دابَّةٍ تُحِبُّ مِثلَها ، وَابنُ آدَمَ لا یُحِبُّ مِثلَهُ . لا تَنشُر بِرَّکَ (بَزَّکَ) إلا عِندَ باغیهِ، وکَما لَیسَ بَینَ الکَبشِ وَالذِّئبِ خُلَّةٌ ، کَذلِکَ لَیسَ بَینَ البارِّ وَالفاجِرِ خُلَّةٌ، مَن یَقتَرِب مِنَ الرَّفثِ (الزِّفتِ) یَعلَق بِهِ بَعضُهُ کَذلِکَ مَن یُشارِکِ الفاجِرَ یَتَعَلَّم مِن طُرُقِهِ ، مَن یُحِبَّ المِراءَ یُشتَم ، ومَن یَدخُل مَدخَلَ السَّوءِ یُتَّهَم ، ومَن یُقارِن قَرینَ السَّوءِ لا یَسلَم ومَن لا یَملِک لِسانَهُ یَندَم .
وقالَ : یا بُنَیَّ ، صاحِب مِئَةً ولا تُعادِ واحِداً.

امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند: مؤمن داراى قوّت در دین، و عزم استوار با نرمش، و ایمان با یقین، و حرص درفهم و درک، و نشاط در هدایت، و نیکوکارى در استقامت، و علم با حلم، و خردمندى در نرمى، و سخاوت در حق، و میانه روى در دارائى، و تحمّل در ندارى، و بخشش در قدرت، و طاعت الهى در خیرخواهى، و بازدارى از شهوت، و پرهیزکارى درشوق، و حرص در جهاد، و نماز در هنگام کار، و شکیبایى در سخن مى‌باشد.

ادامه مطلب...