امام علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام فرمودند: بکوشید که زمانتان را به چهار بخش تقسیم کنید:
زمانى براى مناجات با خدا ؛ زمانى براى تأمین معاش ؛ زمانى براى معاشرت با برادران و معتمدانى که عیب‌هایتان را به شما مى‌شناسانند و در دل شما را دوست دارند؛ و ساعتى براى کسب لذّت‌هاى حلال و با بخش چهارم توانایى و نیروی انجام وظایف سه بخش دیگر را تامین کنید.

متن حدیث:

إجتَهِدوا أن یَکونَ زَمانُکُم أربَعَ ساعاتٍ: ساعَةً مِنهُ لِمُناجاةِ اللّه ِ و ساعَةً لِأمر المَعاشِ و ساعةً لِمُعاشَرَةِ الإخوانِ و الثِّقاتِ و الَّذینَ یُعَرِّفُونَ عُیُوبَکُم و یَخلِصونَ لَکُم فِی الباطِنِ و ساعَةً تَخلُونَ فِیها لِلَذّاتِکُم و بِهذِهِ السّاعَةِ تَقدِروُن عَلَى الثَّلاثِ ساعاتٍ.


« فقه‌الرّضا علیه‌السلام، صفحه 337»

نکته1
در سال 203 و به قولى 202 هجرى قمرى که حضرت رضا علیه السلام در طوس به شهادت رسیدند بدن مطهر آن امام همام را در باغ حمید بن قحطبه و در کنار قبر هارون خلیفه عباسى به خاک سپردند و نخستین بناى حرم مطهر همان بقعه هارون الرشید است که بعدها حرم را روى دیوارهاى قدیمى آن بنا نهادند و از آن به بعد طوس به مشهد الرضا تغییر نام یافت.

نکته2
در سال 400 هجرى قمرى به دستور سلطان محمود غزنوى بناى بقعه و حرم تجدید بنا و مناره‎اى بر آن افزوده شد و پس از آن در زمان‎هاى مختلف اقداماتى به مرور صورت گرفته است .

نکته3
سنگ مرقد نخستین که برای مشخص نمودن مدفن امام بر زمین نصب شده، سنگ بنای ساخت ضریح هم بوده است. آنچه مسلم است تا قرن هشتم هجری قمری ضریحی بر مضجع شریف نصب نبوده است.

ادامه مطلب...

آب، برکت حیاتبخش خداوند
بیشتر دانشمندان عقیده دارند که زندگی در آب آغاز شده است و نخستین موجودات زنده آبزی بوده‌اند. در قرآن کریم نیز آمده است که همه چیز از آب زنده است و خداوند پنجاه بار در قرآن از آن به اشکال مختلف یاد کرده است.
خداوند در آیات متعدد انسان را به تفکر در آب و شکرگزاری این نعمت بزرگ یادآور شده است. آب به عنوان برکت خداوندی است که حیات می‌بخشد، حیات را حفظ می‌کند و بشر و زمین را پاکیزه می‌گرداند. عرش خدا بر روی آب و بهشت به صورت باغهایی که نهرهایی زیر آنها جاری است تشریح می‌شود. به نظر می‌رسد که در قرآن آب با ارزش‌ترین آفریده خداوند بعد از انسان می‌باشد.

ادامه مطلب...

هزاران سال است که گیاه ماش مورد استفاده قرار گرفته و اصلیت این گیاه مربوط به کشور هندوستان بوده و در سراسر نواحی آسیایی کشت می‌شده است و چینی‌های باستان از این گیاه برای رفع گرما و سم‌زدایی بدن استفاده می‌کردند. امروزه نیز به خاطر ارزش غذایی بالای این گیاه، در موارد آشپزی و نیز سلامتی، استفاده‌های فراوانی می‌شود. ماش را باید یکی از حبوبات مفید و غنی دانست که علی رغم داشتن خواص فراوان برای درمان بیماریهای مختلف، در حال فراموش شدن است. جوانه ماش سرشار از ویتامین C است که این مقدار در ماش پخته وجود ندارد. جوانه ماش انرژی‌زای واقعی بوده و مملو از مواد مغذی است. ماش و دیگر حبوبات ماده‌ای به نام مهارکننده پروتئاز دارند که می‌تواند در برابر سرطان سینه اثر محافظ داشته باشد. مهارکننده پروتئاز تقسیم سلول‌های سرطانی را کند کرده و به این ترتیب از تشکیل تومور جلوگیری می‌کند. ماش از جمله حبوباتی است که دارای شاخص قند پایینی است و مصرف آن برای افراد مبتلا به دیابت توصیه می‌شود. در میان حبوبات ماش را لطیف تر از عدس دانسته و نفخ آن را کمتر از باقلا می دانند. ایرانیان قدیم ماش را مچ می گفتند و زمانی که به زبان عربی وارد شد ماش نام گرفت. در توصیه های پزشکی اسلامی آمده است که اگر ماش را با پوست بپزید و بخورید، برای درمان اسهال مفید است ، ولی برای لینت مزاج دانه های پوست کنده ی آن را باید مصرف کرد.ضمن آنکه مصرف آش ماش سردردهای شدید و آبریزش بینی ناشی از سرماخوردگی را درمان می کند و سرفه و تب را تسکین می بخشد و ضماد ماش پخته با سرکه برای درمان اگزما و امراض جلدی مفید است. از نظر امام رضا علیه السلام استفاده از برخی خوراکی ها باعث ایجاد لکهای پوستی می شود. از جمله اینکه امام رضا (ع) می فرماید: خوردن همیشگى تخم مرغ ، سبب پیدایش کَک مَک در صورت مى شود. امام رضا (ع) ماش را درمان لکهای پوستی می داند. یکى از اصحاب حضرت رضا (ع) در باره لکه‏ هاى بدن پرسید؟ فرمود: ماش را بپز و بخور و خوراک خود قرار ده، چنین کرد و شفا یافت.
مطابق طب سنتی، دانه ماش دارای مواد غذایی کافی و با طبیعت سرد است. در هنگام مصرف و پختن دانه ماش بهتر است مقداری نمک در آب جوشانده آن افزوده شود و یا قبلاً به مدت بیست و چهار ساعت، آن را در آب سرد خیس نمایند. دانش امروزی ثابت کرده که دانـه ماش علاوه بر آنکه در درمان آبله و سرخک و بیماری هاى نظیر آن تاءثیر زیاد دارد، ضماد آرد آن براى رفع التهابات سطحى بدن بخصوص لک و پیسى بکار مى رود. در همین زمینه امام رضا (ع) در پاسخ به پرسش یکی از یارانش در مورد بهک می فرماید: ماش تازه را در هنگام خاص خودش فراهم کن و آن را با برگش بکوب و آب آن را بگیر و ناشتا بخور و بر روی محل بهک نیز بمال.

امام رضا علیه‌السلام فرمودند: به خداوند خوشبین باش، زیرا هر که به خدا خوشبین باشد، خدا با گمانِ خوشِ او همراه است و هر که به رزق و روزی اندک خشنود باشد، خداوند به کردار اندک او خشنود باشد و هر که به اندک از روزی حلال خشنود باشد، بارش سبک و خانواده‌اش در نعمت باشد و خداوند او را به درد دنیا و دوایش بینا سازد و او را از دنیا به سلامت به دارالسّلامِ بهشت رساند.

متن حدیث:

أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللّهِ، فَإِنَّ مَنْ حَسُنَ ظَنُّهُ بِاللّهِ کانَ عِنْدَ ظَنِّهِ وَ مَنْ رَضِی بِالْقَلیلِ مِنَ الرِّزْقِ قُبِلَ مِنْهُ الْیَسیرُ مِنَ الْعَمَلِ. وَ مَنْ رَضِی بِالْیَسیرِ مِنَ الْحَلالِ خَفَّتْ مَؤُونَتُهُ وَ نُعِّمَ أَهْلُهُ وَ بَصَّرَهُ اللّهُ دارَ الدُّنْیا وَ دَواءَها وَ أَخْرَجَهُ مِنْها سالِمًا إِلی دارِالسَّلامِ.

امام رضا(ع) پیوسته با قرآن مأنوس بود و در آیات آن تدبر می‌کرد. آن حضرت درباره فضایل و خواص سوره‌های فرقان، زلزال و آیة‌الکرسی نکات جالب و عجیبی را مطرح کرده و به یادگار گذاشته‌اند.

امام علی‌بن موسی‌الرضا(ع) از لحاظ علمی منزلت بالایی داشت و از بیست و چند سالگی در مدینه به فتوا می‌نشست (ذهبی، 1409 – 1401ق، ج9، ص 388-387). آن حضرت در حرم پیامبر(ص) می‌نشست و هرگاه کسی از علمای مدینه در مسئله‌ای در می‌ماند،‌ همگی به امام اشاره می‌کردند و مسائل خود را از ایشان می‌پرسیدند و امام هم به آن‌ها پاسخ می‌گفت (طبرسی، 1417ق، ج2، ص64). امام رضا(ع) در هر شهری از مدینه تا مرو که اقامت می‌کرد، مردم پیش او می‌رفتند و درباره مسایل دینی خود سؤال می‌کردند (ابن بابویه، 1404 ق، ج2، ص196).

امام رضا(ع) پیوسته با قرآن مأنوس بود، آن را به دقت می‌خواند و در آیات آن تدبر می‌کرد و می‌اندیشید که درباره چه چیز و در چه وقت نازل شده است. گفتار، ‌پاسخ و مثال‌های آن حضرت همه برگرفته از قرآن کریم بود (ابن بابویه، 1404 ق، ج2، ص193).

در ادامه به نمونه‌ای از این روایات اشاره می‌شود:

امام رضا(ع) در روایتی به اسحاق‌بن عمار فرمود: قرائت تبارک الذی الفرقان علی عبده... (سوره فرقان) را ترک مکن،‌ زیرا هر که این سوره را هر شب بخواند خداوند هرگز او را عذاب نمی‌کند و از او حسابرسی نمی‌کند و جایگاهش در فردوس اعلی خواهد بود. (ابن بابویه، 1364ش، ص109؛ طبرسی، 1372ش، ج7، ص250)

ایشان در روایتی به نقل از پدران معصومش به نقل از رسول خدا(ص) فرمود: هر که إذا زلزلت (سوره زلزال) را چهار مرتبه بخواند مانند کسی است که تمام قرآن را خوانده باشد. (صحیفه الرضا، 1406ق، ص66؛ ثعلبی، 1422ق، ج10، ص263)

ثامن‌الحجج(ع) در روایت دیگری به نقل از امیرالمؤمنین(ع) به نقل از رسول خدا(ص) فرمود: هر کس آیة‌الکرسی را 100 مرتبه بخواند همچون کسی است که خداوند را در طول حیاتش عبادت کرده است. (ابن بابویه، 1378 ق، ج2، ص65).

منبع: مجموعه تفسیری امام رضا(ع)، چاپ اول 1392،‌ انتشارات بنیاد بین‌المللی فرهنگی و هنری امام رضا(ع)